Các nhà nghiên cứu sinh vật học mới đây đã phát hiện chất độc có trong nọc của một loài bướm đêm có tác dụng trong ngành y học. Và vì thế, nó có thể được dùng làm thuốc chữa bệnh cho con người. Và hơn nữa nó còn giúp kiểm soát những dịch bệnh ở giới động vật. Bướm đêm này có tên là Doratifera vulnerans, chúng có nguồn gốc từ vùng đông nam bang Queensland của Australia. Trong chuyên mục khám phá sinh vật học hôm nay, yakutiahotel xin được giới thiệu đến bạn bài viết về sự phát hiện này của các nhà nghiên cứu nhé.
Mục lục
Bướm đêm là gì?
Bướm đêm hay ngài là một loài côn trùng có mối quan hệ chặt chẽ đến loài bướm. Cả hai đều thuộc Bộ Cánh vẩy. Bướm đêm chiếm phần lớn số chủng loại loài trong bộ này. Người ta cho rằng có khoảng 150.000 đến 250.000 loài bướm đêm khác nhau (khoảng gấp mười lần so với số lượng các loài bướm ngày). Với hàng ngàn loài chưa được mô tả.
Phân biệt bướm đêm và bướm thường
Bướm đêm không dễ phân biệt với bướm thường. Đôi khi cái tên “Heterocera”. Được sử dụng cho loài bướm này trong khi thuật ngữ “Rhopalocera” được sử dụng cho bướm để phân biệt. Tuy nhiên, nó không có giá trị phân loài. Các nhà khoa học đã có nhiều nỗ lực để chia nhỏ phân Bộ Lepidoptera thành các nhóm. Như Microlepidoptera và Macrolepidoptera, Frenatae và Jugatae, hoặc Monotrysia và Ditrysia. Thất bại của các tên này tồn tại trong phân loại hiện đại. Là bởi vì không cái tên nào đại diện cho một cặp của các nhóm đơn ngành.
Thực tế cho thấy có một nhóm nhỏ những con bướm được sinh ra từ “bướm đêm” (được coi như là một phần của Ditrysia của Neolepidoptera). Và như vậy, không có cách nào để nhóm tất cả các loài còn lại trong một nhóm đơn ngành. Nó sẽ luôn luôn loại trừ là 1 hậu duệ dòng dõi. Hơn nữa, ngay cả ấu trùng của chúng cũng giống ấu trùng của bọ cánh cứng (coleoptera).
Bướm đêm Doratifera vulnerans
Bướm đêm Doratifera vulnerans có nguồn gốc ở vùng đông nam bang Queensland của Australia. Được tìm thấy phổ biến nhất trong Công viên rừng Toohey. Ấu trùng của chúng (sâu bướm) có vẻ ngoài vô cùng ấn tượng. Và điều đó đã thu hút sự chú ý của Tiến sĩ Andrew Walker từ Viện Khoa học Sinh học Phân tử (IMB) vào năm 2017.
“Tôi tình cờ tìm thấy một mẫu vật Doratifera vulnerans trong lúc thu thập những con bọ sát. Thủ gần thành phố Toowoomba ở miền nam bang Queensland và lập tức bị mê hoặc. Bởi đặc điểm sinh học kỳ lạ và nọc độc gây đau đớn của nó”, Walker kể lại.
Nghiên cứu chất độc trong sâu bướm Doratifera vulnerans có tác dụng y học
Các nghiên cứu sau đó của Walker cho thấy độc tố của loài sâu bướm này. Có cấu trúc phân tử tương tự độc tố được tìm thấy ở nhện, kiến và ong bắp cày.
“Chúng tôi nhận thấy nọc độc của Doratifera vulnerans chủ yếu là peptide với sự phức tạp đáng kinh ngạc: chứa tới 151 độc tố dựa trên protein từ 59 họ khác nhau”, Walker nhấn mạnh.
Nhóm nghiên cứu đã tổng hợp 13 độc tố và sử dụng chúng để chỉ ra con đường tiến hóa độc đáo. Mà loài sâu bướm này đã đi theo để tạo ra nọc độc gây đau. Việc giải trình tự axit amin của mỗi loại độc tố dựa trên protein cho phép Walker tạo ra các chất độc peptide trong phòng thí nghiệm và kiểm tra chúng theo nhiều cách khác nhau.
Một số peptide đã được kiểm chứng là có hiệu lực rất cao. Có khả năng tiêu diệt hiệu quả ký sinh trùng giun tròn ở vật nuôi, cũng như các mầm bệnh gây hại cho con người.
“Nghiên cứu của chúng tôi mở ra một nguồn peptide hoạt tính mới có thể được sử dụng trong y học. Công nghệ sinh học và nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, chúng ta cần tìm hiểu thêm về tác dụng của từng chất độc trước khi chúng có thể được sử dụng trên người”, Walker nói thêm.
Công trình nghiên cứu đã được xuất bản trên Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia – có sự tham gia của IMB, Tổ chức Nghiên cứu Công nghiệp và Khoa học Khối thịnh vượng chung (CSIRO) của Australia, Đại học York của Canada, Đại học Vienna của Áo và Bộ Nông nghiệp và Thực phẩm Mỹ.
